Śladami Legionów na Wołyniu
Na zaproszenie Wojewody Łódzkiego Joanny Chełmińskiej przedstawiciele Gminy Rozprza wzięli udział w uroczystych z okazji 100 lecia przybycia i walki Legionów Polskich na Wołyniu.
W tym rejonie, od 1 października 1915 r. do 6 lipca 1916 r. walczyły wszystkie brygady legionów. Na początku lipca 1916 r., podczas ofensywy Brusiłowa na kierunku kowelskim, legioniści I, II i III brygady Legionów Polskich przez trzy dni stawiali zacięty opór czterokrotnie silniejszym wojskom rosyjskim, atakującym na odcinku od Kostiuchnówki do Optowej. Zaczęli wycofywać się dopiero, gdy zawiodły sąsiednie oddziały węgierskie, co zagroziło oskrzydleniem Polaków. Walki te historycy wojskowości uważają za największą bitwę Legionów Polskich podczas I wojny światowej. W czasie tych walk poległo bądź zastało rannych około 2000 legionistów.
Od siedemnastu lat okolicznymi miejscami pochówku legionistów opiekują się harcerze z Chorągwi Łódzkiej ZHP. Dzięki ich pracy corocznie odnawiane i sprzątane są cmentarze w Czersku, Hruziatyniu, Jeziornej, Karasinie, Kołkach, Kostiuchnówce (cmentarz w Polskim Lasku, Bracką Mogiłę, Pomnik Nieznanego Legionisty 4 PP, cmentarz pod Polską Górą), Koszyszczach, Kowelu (kwaterę legionową na cmentarzu katolickim, cmentarz na Górce), Maniewiczach, Trojanówce oraz Wołczecku.
Dzięki staraniom harcerzy w sierpniu 2015 odbyły się prace ekshumacyjne 249 legionistów poległych w walkach pod Polską Górką w roku 1915 i 1916. 21 sierpnia przedstawiciele Gminy Rozprza na czele z wójtem gminy Januszem Jędrzejczykiem oraz przedstawiciele władz województwa łódzkiego, administracji, służb mundurowych i organizacji społecznych wzięli udział w pogrzebie legionistów z pod Polskiej Górki na cmentarzu w Polskim Lasku. W tych walkach brali udział i ginęli legioniści, którzy przebywali i szkolił się w Rozprzy w roku 1915.
W czasie pobytu na Wołyniu przedstawiciele gminy Rozprza zwiedzili pola walk oddziałów legionowych w rejonie Kostiuchnówki. Weszli m.in. na najwyższe wzgórze w tej okolicy, nazwane już w 1915 r. Polską Górą ze względu na prowadzone tam walki legionów. Spełnia ona obecnie rolę punktu widokowego, pozwalającego docenić wysiłek bojowy walczących tu legionistów. Następnie odwiedzili cmentarze legionowe w Lasku Polskim, Wołczecku oraz Maniewiczach gdzie grupa odwiedziła księdza, lekarza medycyny Andrzej Kwiczoła, proboszcza parafii rzymskokatolickiej w Maniewiczach, duchowego przywódcę miejscowej Polonii. Oprowadził on wszystkich po odbudowywanych i dosłownie odsalanym kościele oraz przyległym cmentarzu legionowym. Z Maniewicz uczestnicy przejechali na miejsca zbrodni i pochówku ofiar rzezi wołyńskiej z roku 1943 w Ostrówkach. To tam 30 sierpnia 1943 roku oddziału UON i UPA zamordowały około 1100 Polaków.
Na grobach legionistów i zamordowanych delegacja zapaliła znicze i złożyła kwiaty.
AKTUALIZACJA 13.102015r.
Wójt gminy Rozprza – Janusz Jędrzejczyk otrzymał specjalne podziękowania za pomoc przy organizacji obozu harcerskiego w Kostiuchnówce od Dyrektora Związku Harcerstwa Polskiego Chorągiew Łódzka Oddział Centrum Dialogu Kostiuchnówka. Artykuł o uroczystych obchodach 100-lecia przybycia i walki Legionów Polskich na Wołyniu w czasie którego odbył się pogrzeb polskich legionistów został zamieszczony w nr. 16 polsko - ukraińsko języcznej gazety „Monitor Wołyński”. W pogrzebie uczestniczyła delegacja z naszej gminy w osobach: wójt gminy – Janusz Jędrzejczyk oraz dwóch pracowników: Anna Toma i Michał Tokarski.