Kościół w Rozprzy
Jedną z najstarszych miejscowości na terenie archidiecezji częstochowskiej jest Rozprza, która w XI stuleciu była siedzibą kasztelani. W tym okresie wzmiankowano ją w dokumentach kościelnych. Ważną informację zapisano w bulli papieża Innocentego II „Ex commisso nobis” z 7 lipca 1136 roku, gdzie Rozprza została usytuowana w archidiecezji gnieźnieńskiej. Początkowo władali nią królowie polscy, zaś w drugiej połowie XIV wieku była już miastem szlacheckim.
Prawdopodobnie monarchowie polscy zbudowali tutaj pierwszą świątynię, o której nie zachował się żaden przekaz źródłowy. Kolejny kościół zbudowano na początku XV wieku, co zapisano w wizytacji generalnej archidiakona łęczyckiego Zygmunta Oraczewskiego. Odnotowano w niej, iż w 1402 roku w Rozprzy wzniesiono kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz Świętych Męczenników Bartłomieja Apostoła i Wojciecha Biskupa. Ów fakt po części zdaje się potwierdzać „ Liber beneficjorum archidiecezji gnieźnieńskiej”, który sytuuje parafię Rozprza w dekanacie tuszyńskim i archidiakonacie łęczyckim. Już w drugiej połowie XVI wieku Rozprza podlegała
władzy oficjała wolborskiego. Kluczowym wydarzeniem w dziejach Rozprzy był dzień 12 września 1676 roku, kiedy do miejscowego kościoła sprowadzono obraz Najświętszej Maryi Panny podarowany przez Jana Puszkowskiego. Jak zapisano w aktach parafialnych został on wprawiony w ołtarz wielki cudami i łaskami wsławiony, po których liczne wota różne do tego obrazu podawali. Sława tego ośrodka kultu maryjnego rosła bardzo szybko, gdyż już następnego roku porucznik Jarosz Lipiński podarował srebro na koronę do obrazu madonny, którą złotnik piotrkowski Wojciech Brydak na koszt własny pozłocił. Rozwój kultu Matki Bożej w następnych latach przyczynił się do ofiarowania najcenniejszego wotum, jakim była sukienka na obraz Maryi i Jezusa, co stało się za pozwoleniem konsystorza łowickiego w dniu 14 czerwca 1713 roku. Fundatorem sukienki był ks. Wojciech Brzuchański, wraz z Pawłem Bierzyńskim z Giesek, Hieronimem Glińskim, Ludwikiem Pukarzewskim, Panem Szraniawskim, pisarzem grodzkim piotrkowskim Święcickim i Teodorem Więckowskim. Wyżej wspomniany proboszcz w następnym roku doprowadził do odnowienia i erygowania ołtarza głównego, zaś w 1718 roku dokonał pozłocenia tegoż ołtarza. Znaczenie ośrodka
maryjnego w Rozprzy wzrastało ustawicznie, co zdają się potwierdzać liczne wota podarowane madonnie.
W tym okresie wzniesiono nowy kościół staraniem kasztelana sieradzkiego Szymona Zaręby. Jak zapisano w aktach parafialnych w 1767 roku, wyfundował de novo murowany z wieżą, kopułą, sygnaturką, skarbcem i zakrystią kościół w Rozprzy dobrach swych dziedzicznych. Kościół został konsekrowany pod wezwaniem Świętych Męczenników Bartłomieja Apostoła i Wojciecha Biskupa w dniu 19 października 1777 roku przez biskupa Ignacego Augustyna Kozierowskiego, kanonika gnieźnieńskiego i proboszcza mstowskiego.
W następnych latach opiekę nad dobrami kościelnymi w Rozprzy sprawowali nowi kolatorowie. Dzięki ich zabiegom w 1807 roku wybudowano wieżę kościelną, gdyż dawna drewniana uległa zniszczeniu. Z kolei w 1819 roku kościół został restaurowany przez ks. Piotra Zdyrkiewicza, zaś w 1 8 6 7 roku staraniem ks. Wojciecha Michalskiego został poddany gruntownej renowacji. W tym stanie kościół przetrwał do następnego stulecia. Potrzebę budowy nowej świątyni dostrzegł ks. Józef Jezierski, który doprowadził do załatwienia wszelkich formalności z tym związanych. Właściwe wznoszenie kościoła rozpoczął ks. Stanisław Szabelski, który probostwo objął 1 listopada 1913 roku. Całością prac budowlanych kierował architekt Feliks Nowicki. Postępowały one dość szybko, gdyż w uroczystość Św. Wojciecha 1914 roku dziekan piotrkowski ks. kanonik Antoni Zagrzejewski poświęcił kamień węgielny. W momencie, gdy rozpoczęła się pierwsza wojna światowa kościół miał już założone sklepienia. Po zakończeniu działań wojennych prace budowlane kontynuował ks. Bolesław Szymanowski. Ostatecznie świątynia została konsekrowana pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w dniu 2 sierpnia 1959 roku przez biskupa częstochowskiego Zdzisława Golińskiego. W ołtarzu głównym umieszczono relikwie Świętych Biskupów Męczenników Stanisława i Jozafata.
